Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2010

Μάνος Χατζιδάκις

Η ιδέα του θανάτου οδηγεί τον αληθινά ελεύθερο άνθρωπο στο να αντιληφθεί βαθιά μέσα του, πως η ύπαρξή του έχει ημερομηνία λήξεως. Ο Άνθρωπος οφείλει να συμφιλιωθεί με την ιδέα αυτή κι όχι ν' αγκιστρώνεται από τη ζωή σε σημείο που να μη θέλει να φύγει - πράγμα που όλες οι θρησκείες εκμεταλλεύονται υποσχόμενες μελλοντική κι ατέλειωτη ζωή. Κι όμως είναι τόσο απλό, γι' αυτό και δύσκολο.

HELEN KELLER

Μου προκαλεί απορία η σκέψη τι να γίνονται άραγε οι χαμένες ευκαιρίες στη ζωή μας. Ίσως, ο φύλακας άγγελός μας να τις μαζεύει, καθώς τις αφήνουμε να φύγουν και θα μας τις ξαναδώσει όταν γίνουμε πιο συνετές και ξέρουμε πως να τις χρησιμοποιήσουμε καλύτερα.

Τετάρτη 28 Ιουλίου 2010

AN ENIGMA


Έντγκαρ Άλαν ΠόεΑμερικανός ποιητής, συγγραφέας και κριτικός, από τους κυριότερους εκπρόσωπους του αμερικανικού ρομαντισμού.

AN ENIGMA

"Seldom we find," says Solomon Don Dunce,
"Half an idea in the profoundest sonnet.
Through all the flimsy things we see at once
As easily as through a Naples bonnet--
Trash of all trash?--how can a lady don it?
Yet heavier far than your Petrarchan stuff--
Owl-downy nonsense that the faintest puff
Twirls into trunk-paper the while you con it."
And, veritable, Sol is right enough.
The general tuckermanities are arrant
Bubbles--ephemeral and so transparent--
But this is, now,--you may depend upon it--
Stable, opaque, immortal--all by dint
Of the dear names that lie concealed within't.




An Enigma
Σονέτο ιταλικής μορφής, αποτελείται δηλαδή από δύο τετράστιχες, η πρώτη με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία και η δεύτερη με σταυρωτή, και δύο τρίστιχες στροφές.
Το σονέτο αυτό του Poe είναι ένα ποίημα γρίφος μια και ενσωματώνει μέσα σε αυτό το όνομα του παραλήπτη, όπως αναφέρεται στους δύο τελευταίους στίχους του που λέει : «αλλά αυτό είναι, τώρα μπορείς να βασιστείς σε αυτό, σταθερό, δύσκολο να το καταλάβεις, αθάνατο, χάρη στα αγαπημένα ονόματα που κείτονται κρυμμένα μέσα σε αυτό».
Αναφέρεται στην Sarah Anna Lewis το όνομα της οποίας βρίσκουμε διαβάζοντας το πρώτο γράμμα της πρώτης σειράς, το δεύτερο της δεύτερης σειράς, το τρίτο της τρίτης σειράς κ.ο.κ. Η Sarah ήταν ερασιτέχνης ποιήτρια και είχε βοηθήσει τον Poe, όχι μόνο προσέχοντας την άρρωστη σύζυγό του Virginia όταν αυτός έλειπε, αλλά και στα οικονομικά. Ο Poe της είχε εμπιστοσύνη σε αυτά τα θέματα και ίσως ήταν η εξάρτησή του από αυτήν που τον έκανε να βάλει στην άκρη την κριτική του ματιά και να προωθήσει το έργο της.

Το σονέτο
Ο Solomon Don Dunce πρέπει να είναι ο ίδιος ο ποιητής, ως κάποιος ο οποίος λέει σοφά πράγματα (όπως ο Σολομών) αλλά είναι αρκετά ανόητος (dunce : αργόστροφος, ανόητος, ο βλάκας της τάξης) ώστε να γράφει σονέτα, ένα είδος που ο Poe δεν εκτιμούσε καθόλου.
Naples bonnet: ένα είδος καπέλου από κρουστό ύφασμα και ψάθα που έδενε κάτω από το πηγούνι με κορδέλες μέσα από το οποίο δεν μπορούσε κανείς να δει. Εδώ λοιπόν έχουμε μια ειρωνική έκφραση καθώς ο ποιητής λέει ««Σπάνια βρίσκουμε…
μια τόση δα ιδέα μέσα στα πιο βαθυστόχαστα σονέτα
μέσα από όλα τα ασήμαντα πράγματα που βλέπουμε με την πρώτη ματιά τόσο εύκολα όσο μέσα από ένα ναπολιτάνικο καπελάκι.»
Petrarchan stuff: λέξη του Poe που αναφέρεται στον Φρανσίσκο Πετράρχη (1304-1374), Ιταλό ποιητή, ο οποίος ανέπτυξε το ιταλικό σονέτο. Ο Poe αναφερόταν υποτιμητικά στον Πετράρχη με αυτή του την έκφραση καθώς δεν εκτιμούσε καθόλου αυτό το ποιητικό είδος.
Tuckermanities: (λέξη του Poe) από το όνομα του Henry Theodore Tuckerman (1813-1871) συγγραφέα και κριτικό ο οποίος έγραφε ελαφρά σονέτα για το «Democratic Review» γύρω στα 1845. Ο Poe θεωρούσε τη δουλειά του Tuckerman βαρετή και ανούσια. Λέει λοιπόν ο ποιητής :
«Οι πομπώδεις ανοησίες είναι διαβόητες
Φούσκες φευγαλέες και τόσο διάφανες»

Ίσως όλο το νόημα του ποιήματος να βρίσκεται στο όνομα το οποίο κρύβεται μέσα σε αυτό, της Sarah. Η Virginia πέθανε τον Ιανουάριο του 1847. Το Νοέμβριο του 1847 ο Poe έστειλε μια επιστολή στη Sarah, για να την ευχαριστήσει για την καλοσύνη της και τη βοήθεια που του είχε προσφέρει, και σε αυτήν είχε επισυνάψει και το σονέτο με το ανάγραμμα του ονόματός της.